Όπως ο Andrew Solomon στο βιβλίο του αναλύει την «ανατομία της κατάθλιψης», το να ζει κάποιος με αυτό το βίωμα έχει δύο όψεις. Από τη μία είναι η στέρηση της χαράς, η απελπισία, κάποιες φορές το σκοτάδι. Από την άλλη όμως είναι όλα όσα κερδίζει κάποιος μέσα από αυτή την εμπειρία. Η κατάθλιψη, μια από τις πλέον συχνές ψυχικές διαταραχές, φέρνει το άτομο αντιμέτωπο με μια μεγάλη πρόκληση. Να βρει το ψυχικό θάρρος και τη δύναμη να αναζητήσει ένα νόημα για τη ζωή του. Να βρει ένα σκοπό για τον οποίο αξίζει να ζει. Είτε είναι αυτό αλτρουισμός, είτε δημιουργικότητα, ή παραγωγικότητα.

Κανείς δεν επιλέγει την κατάθλιψή του. Ούτε αγαπά τις αντιξοότητες της ζωής και τις κακουχίες. Μπορεί ωστόσο το άτομο να αναζητήσει την ταυτότητά του μέσα από τις αρνητικές εμπειρίες. Τα βιώματα είναι αυτά που σμιλεύουν την προσωπικότητα. Και η νέα ταυτότητα μπορεί να τον σώσει από την κατάθλιψη. Οι προσωπικές κρίσεις και οι δύσκολες καταστάσεις αποτελούν παράγοντες που ο άνθρωπος δεν μπορεί πάντα να ελέγξει. Αυτό που μπορεί να ελέγξει είναι το πώς θα αντιδράσει. Καθώς και το να επιλέξει να μετατρέψει την απόγνωση σε κάτι εποικοδομητικό.

Πως γίνεται να βρίσκουν οι άνθρωποι νόημα στην κατάθλιψη;

Πως μπορούν να διατηρήσουν την αισιοδοξία τους όταν οι συνθήκες είναι τραγικές;

Στην κατάθλιψη η ποικιλία και η ζωτικότητα των δυνατοτήτων ορισμένων ανθρώπων εξαντλούνται. Μπορεί να νιώθουν ένα εσωτερικό κενό. Κι αυτό τους εξαντλεί ψυχικά, τους αδειάζει. Το αντίθετο της κατάθλιψης είναι η ζωτικότητα. Το κίνητρο που επιτρέπει στους ανθρώπους να συνεχίζουν να προσπαθούν, να εξελίσσουν τον εαυτό τους. Να αλλάζουν προς το καλύτερο με το να κατακτούν νέα επίπεδα ωριμότητας, υπευθυνότητας, συμπόνοιας. Κάτι που θα ήταν ανέφικτο αν αυτοί οι άνθρωποι δεν είχαν βιώσει πόνο. Αυτό δεν σημαίνει βέβαια ότι το πάσχειν είναι απαραίτητο. Αλλά αντλούν δύναμη από τις προκλήσεις, από τα τραύματά τους, από την επαφή με τα οδυνηρά συναισθήματά τους. Γίνονται ανθεκτικοί και θαρραλέοι. Είναι σε θέση να αναγνωρίζουν και να κατανοούν τη θέση στην οποία βρίσκονται οι γύρω τους. Το δικό τους βίωμα ενισχύει την ικανότητά τους να τους υποστηρίζουν. Αποκτούν δύναμη αλλά και την προσφέρουν. Το βαθύ νόημα της ζωής αφορά τη σύνδεση με κάτι έξω από τον εαυτό τους, όπως η αγάπη για ένα σκοπό, για έναν άνθρωπο. Κι έτσι δεν είναι μόνοι.

Οι άνθρωποι που καταφέρνουν να αντιμετωπίζουν την κατάθλιψη επιλέγουν το νόημά τους. Διαθέτουν αυξημένη επίγνωση της χαράς που μπορούν να τους δώσουν μικρά καθημερινά και απλά πράγματα. Μαθαίνουν να εκτιμούν ότι καλό υπάρχει στη ζωή τους και το διεκδικούν. Το να κερδίζουν την αισιοδοξία τους είναι επιβραβευτικό για τον εαυτό τους, ώστε να συνεχίσουν να ανακαλύπτουν αυτό που θα τους πάει εκεί που θέλουν.

«Μισώ αυτά τα συναισθήματα, αλλά ξέρω ότι με έχουν κάνει να ερευνήσω βαθύτερα τη ζωή μου, να βρω λόγους για να ζήσω. Κάθε μέρα, επιλέγω, άλλοτε ανέμελα και άλλοτε ενάντια στη διάθεση της στιγμής, να μείνω ζωντανός. Δεν είναι αυτό μια σπάνια χαρά;»

Βιβλιογραφία

Andrew, S. (2004). Ο δαίμων της μεσημβρίας. Μια ανατομία της κατάθλιψης. Εκδόσεις Αλεξάνδρεια

Φράνκλ, Β.Ε. (2018). Το νόημα της ζωής. Εκδόσεις Ψυχογιός

Δήμητρα Τσώλα

Ψυχολόγος, Ψυχοθεραπεύτρια

Συνεργάτης του Ψυχοθεραπευτικού Κέντρου – Πολυχώρου Animus Corpus

Όπως ο Andrew Solomon στο βιβλίο του αναλύει την «ανατομία της κατάθλιψης», το να ζει κάποιος με αυτό το βίωμα έχει δύο όψεις. Από τη μία είναι η στέρηση της χαράς, η απελπισία, κάποιες φορές το σκοτάδι. Από την άλλη όμως είναι όλα όσα κερδίζει κάποιος μέσα από αυτή την εμπειρία. Η κατάθλιψη, μια από τις πλέον συχνές ψυχικές διαταραχές, φέρνει το άτομο αντιμέτωπο με μια μεγάλη πρόκληση. Να βρει το ψυχικό θάρρος και τη δύναμη να αναζητήσει ένα νόημα για τη ζωή του. Να βρει ένα σκοπό για τον οποίο αξίζει να ζει. Είτε είναι αυτό αλτρουισμός, είτε δημιουργικότητα, ή παραγωγικότητα.

Κανείς δεν επιλέγει την κατάθλιψή του. Ούτε αγαπά τις αντιξοότητες της ζωής και τις κακουχίες. Μπορεί ωστόσο το άτομο να αναζητήσει την ταυτότητά του μέσα από τις αρνητικές εμπειρίες. Τα βιώματα είναι αυτά που σμιλεύουν την προσωπικότητα. Και η νέα ταυτότητα μπορεί να τον σώσει από την κατάθλιψη. Οι προσωπικές κρίσεις και οι δύσκολες καταστάσεις αποτελούν παράγοντες που ο άνθρωπος δεν μπορεί πάντα να ελέγξει. Αυτό που μπορεί να ελέγξει είναι το πώς θα αντιδράσει. Καθώς και το να επιλέξει να μετατρέψει την απόγνωση σε κάτι εποικοδομητικό.

Πως γίνεται να βρίσκουν οι άνθρωποι νόημα στην κατάθλιψη;

Πως μπορούν να διατηρήσουν την αισιοδοξία τους όταν οι συνθήκες είναι τραγικές;

Στην κατάθλιψη η ποικιλία και η ζωτικότητα των δυνατοτήτων ορισμένων ανθρώπων εξαντλούνται. Μπορεί να νιώθουν ένα εσωτερικό κενό. Κι αυτό τους εξαντλεί ψυχικά, τους αδειάζει. Το αντίθετο της κατάθλιψης είναι η ζωτικότητα. Το κίνητρο που επιτρέπει στους ανθρώπους να συνεχίζουν να προσπαθούν, να εξελίσσουν τον εαυτό τους. Να αλλάζουν προς το καλύτερο με το να κατακτούν νέα επίπεδα ωριμότητας, υπευθυνότητας, συμπόνοιας. Κάτι που θα ήταν ανέφικτο αν αυτοί οι άνθρωποι δεν είχαν βιώσει πόνο. Αυτό δεν σημαίνει βέβαια ότι το πάσχειν είναι απαραίτητο. Αλλά αντλούν δύναμη από τις προκλήσεις, από τα τραύματά τους, από την επαφή με τα οδυνηρά συναισθήματά τους. Γίνονται ανθεκτικοί και θαρραλέοι. Είναι σε θέση να αναγνωρίζουν και να κατανοούν τη θέση στην οποία βρίσκονται οι γύρω τους. Το δικό τους βίωμα ενισχύει την ικανότητά τους να τους υποστηρίζουν. Αποκτούν δύναμη αλλά και την προσφέρουν. Το βαθύ νόημα της ζωής αφορά τη σύνδεση με κάτι έξω από τον εαυτό τους, όπως η αγάπη για ένα σκοπό, για έναν άνθρωπο. Κι έτσι δεν είναι μόνοι.

Οι άνθρωποι που καταφέρνουν να αντιμετωπίζουν την κατάθλιψη επιλέγουν το νόημά τους. Διαθέτουν αυξημένη επίγνωση της χαράς που μπορούν να τους δώσουν μικρά καθημερινά και απλά πράγματα. Μαθαίνουν να εκτιμούν ότι καλό υπάρχει στη ζωή τους και το διεκδικούν. Το να κερδίζουν την αισιοδοξία τους είναι επιβραβευτικό για τον εαυτό τους, ώστε να συνεχίσουν να ανακαλύπτουν αυτό που θα τους πάει εκεί που θέλουν.

«Μισώ αυτά τα συναισθήματα, αλλά ξέρω ότι με έχουν κάνει να ερευνήσω βαθύτερα τη ζωή μου, να βρω λόγους για να ζήσω. Κάθε μέρα, επιλέγω, άλλοτε ανέμελα και άλλοτε ενάντια στη διάθεση της στιγμής, να μείνω ζωντανός. Δεν είναι αυτό μια σπάνια χαρά;»

Βιβλιογραφία

Andrew, S. (2004). Ο δαίμων της μεσημβρίας. Μια ανατομία της κατάθλιψης. Εκδόσεις Αλεξάνδρεια

Φράνκλ, Β.Ε. (2018). Το νόημα της ζωής. Εκδόσεις Ψυχογιός

Δήμητρα Τσώλα

Ψυχολόγος, Ψυχοθεραπεύτρια

Συνεργάτης του Ψυχοθεραπευτικού Κέντρου – Πολυχώρου Animus Corpus