Η ζωή μας είναι γεμάτη αλλαγές. Θετικές και αρνητικές, γεμάτη αποχωρισμούς και ξεκινήματα. Για να μπει κάτι καινούριο στη ζωή μας όμως, πρέπει να έχει κλείσει κάτι άλλο. Έτσι και ο νεαρός ενήλικας για να ανοίξει τα φτερά του πρέπει να αφήσει την παιδική του ηλικία. Αυτή η σταδιακή διεργασία ανεξαρτητοποίησης από τα γονικά πρόσωπα τόσο σε επίπεδο συμπεριφοράς όσο και σε ψυχολογικό επίπεδο, ονομάζεται ψυχολογικός αποχωρισμός. Αποτέλεσμα αυτής της διεργασίας είναι η διαμόρφωση μιας ξεχωριστής ατομικής ταυτότητας χωρίς όμως να διακόπτονται οι συναισθηματικοί δεσμοί με τους γονείς. Δηλαδή, το ζητούμενο εδώ είναι η δημιουργία μιας καινούριας σχέσης με τους γονείς, από μια διαφορετική πια θέση, αυτή του ενήλικα. Η σχέση αυτή είναι ισότιμη και προϋποθέτει την αυτονομία του νεαρού ενήλικα.

 

Ποια όμως είναι τα χαρακτηριστικά ενός αυτόνομου ατόμου;

 

1. Η Λειτουργική Ανεξαρτησία. Δηλαδή η ικανότητα του νέου να διαχειριστεί πρακτικά θέματα της καθημερινότητάς του χωρίς τη βοήθεια των γονέων. Για παράδειγμα να μπορεί κάποιος να βάλει ένα πλυντήριο ή να ψωνίσει τα απαραίτητα από το σουπερμάρκετ / αγορά, χωρίς την βοήθεια των γονέων .

 

2. Η Ανεξαρτησία των Στάσεων. Δηλαδή η διαφοροποίηση στάσεων, αξιών και πεποιθήσεων του νέου, από αυτές των γονιών του. Για παράδειγμα, να μπορεί να έχει διαφορετικά πολιτικά ή ιδεολογικά πιστεύω από τους γονείς του, όχι όμως ως αντίδραση σε αυτούς.

 

3. Η Συναισθηματική Ανεξαρτησία. Δηλαδή, η αποδέσμευση του ατόμου από μια υπερβολική εγγύτητα, συναισθηματική στήριξη και επιδοκιμασία από τους γονείς. Το να μπορεί κάποιος να είναι χαρούμενος για μια προσωπική του επιτυχία χωρίς να χρειάζεται να συμφωνήσουν σε αυτό και οι γονείς του.

 

4. Η Ανεξαρτησία από Συγκρούσεις. Δηλαδή η αποδέσμευση του ατόμου από έντονα συναισθήματα θυμού, αδικίας, άγχους, εμπάθειας και δυσπιστίας από τους γονείς. Οι συγκρούσεις πολλές φορές σε αυτή τη σχέση είναι επώδυνες και αναπόφευκτες, η ικανότητα όμως του ατόμου να μπορεί να πάρει μια απόσταση από τη σχέση έτσι ώστε αυτά τα συναισθήματα να μην τον κατακλύζουν, είναι ένδειξη ανεξαρτησίας.

Μεγαλώνοντας τα παιδιά αντιλαμβάνονται σταδιακά την ανθρώπινη υπόσταση των γονέων τους και αυτό μπορεί να είναι επώδυνο και για τις δυο πλευρές, γιατί χάνεται μια εδραιωμένη -ίσως με πολύ κόπο- σχέση. Η ιδιότητα όμως της ζωής ν’ αλλάζει και να προχωράει, προς αποκατάσταση αυτής της απώλειας, φέρνει την ευκαιρία στους εμπλεκόμενους, να δημιουργήσουν μια τρυφερή, ισότιμη και ταυτόχρονα υποστηρικτική σχέση που θα διαρκέσει μια ζωή.

 

ΕΝΔΕΙΚΤΙΚΗ ΒΙΒΛΙΟΓΡΑΦΙΑ

•   Κλινική Ψυχολογία και Ψυχολογία της Υγείας: Έρευνα και Πρακτική, Κουλιεράκης, Πασχάλη, Ρότσικα, Τζινιέρη – Κοκκώση, Εκδ. Παπαζήση 2010

 

Αλεξία Ζήση

M.Sc. Συστημική Οικογενειακή Θεραπεύτρια

Η πλειοψηφία των ελληνικών οικογενειών πιστεύει ότι η εφηβεία είναι ένας Γολγοθάς, που όταν περάσει, όλα θα είναι καλύτερα. Είναι όμως έτσι;

 

Η μεγάλη πρόκληση της μετάβασης στην ενήλικη ζωή είναι η γεφύρωση της ομαδικότητας και των κοινών οικογενειακών και φιλικών δραστηριοτήτων με την πορεία προς την ατομικότητα και ανεξαρτητοποίηση. Κατά την εφηβεία, το άτομο αποφασίζει να εξυπηρετήσει δικούς του σκοπούς, με δικά του μέσα, καθώς και τον τρόπο και το βαθμό που θα διαφοροποιηθεί τόσο από το οικογενειακό όσο και από το φιλικό περιβάλλον. Με αυτόν τον τρόπο διαμορφώνει την ατομική του ταυτότητα, δομικό στοιχείο της ανεξαρτητοποίησης.

Σήμερα οι νέοι καθυστερούν όλο και περισσότερο χρονικά αυτή την ανεξαρτητοποίηση τους τόσο από την πατρική οικογένεια όσο και από την ομαδικότητα της παρέας. Η οικονομική κρίση και η ανεργία δεν βοηθούν τους νέους ενήλικους να μείνουν μόνοι τους και να είναι οικονομικά ανεξάρτητοι. Επιπλέον, όπως ισχύει παραδοσιακά στην Ελληνική οικογένεια, οι γονείς αντιμετωπίζουν με τρόμο την προοπτική να φύγουν τα παιδιά τους από το σπίτι και οι ίδιοι να έρθουν αντιμέτωποι με τις προκλήσεις που συνδέονται με το σύνδρομο της άδειας φωλιάς. Έτσι η ανεξαρτητοποίηση και η ανάληψη ευθύνης της προσωπικής ζωής αναβάλλεται μέχρι το μη περαιτέρω. Τα αποτελέσματα αυτής της συγχώνευσης είναι οι δυσκολίες προσαρμογής στην ενήλικη ζωή και στη δημιουργία μιας ικανοποιητικής δυαδικής σχέσης και τελικά στη δημιουργία οικογένειας.

 

Η ψυχοθεραπεία μπορεί να βοηθήσει στον εντοπισμό και τη διαχείριση των συνθηκών που προβάλλουν ως εμπόδια στην ενηλικίωση ενός ατόμου. Έτσι ώστε να βοηθήσει στη μετατροπή των προβληματικών σχέσεων σε δημιουργικές καθώς και στην ανάληψη της προσωπικής ευθύνης για την ζωή του κάθε ατόμου. Με άλλα λόγια, η ψυχοθεραπεία μπορεί να βοηθήσει στην ενηλικίωση ενός ατόμου ανεξάρτητα από την ηλικία που γράφει η ταυτότητα του.

Αλεξία Ζήση

M.Sc. Συστημική Οικογενειακή Θεραπεύτρια

Επικοινωνία

Θέτιδος 8

Ιλίσια (Στάση Μετρό: Μέγαρο Μουσικής)

Τ: +30 210 72 22 214
F: +30 210 72 22 282

email: [email protected]