Animus Corpus - Προβολή άρθρων κατά ημερομηνία: Μάρτιος 2018

Ευτυχία: Το άπιαστο όνειρο ! Ή μήπως όχι;

Θετική Ψυχολογία είναι ο κλάδος της ψυχολογίας ο οποίος ασχολείται με την προαγωγή της ευημερίας και ερευνά τι κάνει τη ζωή άξια βίου. Επηρεασμένη από τους εκπροσώπους της ανθρωπιστικής ψυχολογίας (Rogers, Maslow, Fromm κλπ), η θετική ψυχολογία αναζητά τα δυνατά σημεία των ανθρώπων. Αντίθετα με την κλασική ψυχολογία η οποία εστιάζει στην ψυχική ασθένεια και το σύμπτωμα, η θετική ψυχολογία εστιάζει στη μελέτη των θετικών συναισθημάτων και των χαρακτηριστικών των ευτυχισμένων ανθρώπων.

Ιδρυτής της θετικής ψυχολογίας θεωρείται ο Martin Seligman. Ο Seligman στα πειράματα του για την κατάθλιψη και τα εξαρτημένα αντανακλαστικά, παρατήρησε την έννοια της επίκτητης αδυναμίας. Έτσι σχημάτισε την υπόθεση ότι η ψυχική ασθένεια μπορεί να οφείλεται εν μέρη στην εκλαμβανόμενη αδυναμία ελέγχου μιας κατάστασης.

Αυτό τον οδήγησε στην έρευνα σχετικά με το τι κάνει τους ανθρώπους ευτυχισμένους. Ερευνώντας διαχρονικά και διαπολιτισμικά τις αξίες και τις αρετές, τις οποίες θεωρούν οι άνθρωποι σημαντικές, κατέληξε σε πέντε βασικούς πυλώνες από τους οποίους αποτελείται η ευτυχία.

1.  Θετικό συναίσθημα (positive emotion). Εδώ περιλαμβάνεται όχι μόνο η ευτυχία και η χαρά, αλλά και αλλά θετικά συναισθήματα όπως η ανακούφιση, η περηφάνια, η ικανοποίηση. Είναι η ικανότητα του ανθρώπου να βλέπει το παρελθόν με αγαλλίαση, το παρόν με ευχαρίστηση και να ατενίζει το μέλλον με ελπίδα.

2.  Ενασχόληση (engagement). Εδώ αναφερόμαστε στην ενασχόληση με ενδιαφέρουσες δραστηριότητες. Ο Mihaly Csikszentmihalyi, ένας από τους συνιδρυτές αυτής της προσέγγισης, ορίζει την αληθινή ενασχόληση ως «ροή», δηλαδή την χωρίς ιδιαίτερη προσπάθεια ενασχόληση με μια δραστηριότητα, η οποία προκαλεί ένα έντονο συναίσθημα έκστασης.

3.  Σχέσεις (relationships). Όλες οι σχέσεις θεωρούνται βασικές για την επίτευξη της ευτυχίας. Ο Peterson αναφέρει σχετικά ότι όλα γίνονται μέσα στις σχέσεις, οι άνθρωποι, λαμβάνουν, μοιράζονται και διαχέουν θετικότητα μέσα από αυτές.

4.  Νόημα (meaning). Εδώ το νόημα αναφέρεται στον σκοπό και έχει να κάνει με το τι σημαίνει για τον καθένα αυτό που κάνει. Είναι το γιατί το οποίο νοηματοδοτεί τα πάντα. Είναι το κίνητρο πίσω από την όποια προσπάθεια.

5.  Επίτευξη (accomplishment). Εδώ αναφερόμαστε στο κυνήγι της επιτυχίας. Η επίτευξη μπορεί να πυροδοτήσει τα υπόλοιπα χαρακτηριστικά της ευτυχίας.

Σύμφωνα λοιπόν με την θετική ψυχολογία, η ευτυχία είναι κάτι που μπορούμε να φτιάξουμε μόνοι μας, όταν στοχεύσουμε σε αυτήν. Μπορούμε να κάνουμε την ευτυχία τη δική μας αυτοεκπληρούμενη προφητεία, έχοντας μια θετική στάση απέναντι στη ζωή, φτιάχνοντας «ζωντανές» σχέσεις, παραμένοντας ενεργοί, και δίνοντας νόημα σε κάθε μας ενασχόληση. Όπως το θέτει και ο Mihaly Csikszentmihalyi :

“Η χαρούμενη ζωή είναι μια ατομική δημιουργία που δεν μπορεί να αντιγραφεί από μία συνταγή”

ΒΙΒΛΙΟΓΡΑΦΙΑ

-    Seligman and Csikszentmihalyi 2000, in www.en.wikipedia.org/wiki/Martin_Seligman

-    www.positive emotions.gr

-    www.dip88.blogspot.gr/2014/07/positivepsychology-flow.html.

Αλεξία Ζήση

Ψυχολόγος - Συστημική Οικογενειακή Θεραπεύτρια

Πιστοποιημένη κάτοχος EuroPsy

M.Sc. Ερευνητικές Μέθοδοι Ψυχολογίας (Lancaster University)

B.A. Ψυχολογίας (Deree College και Ε.Κ.Π.Α.)

Κατηγορία Blog

Η βία κατά των γυναικών αποτελεί ένα πολύ σοβαρό πρόβλημα παγκοσμίως. Σύμφωνα με τον Παγκόσμιο Οργανισμό Υγείας (ΠΟΥ), 1 στις 3 γυναίκες έχουν υποστεί σωματική βία κατά τη διάρκεια της ζωής τους από τον ερωτικό τους σύντροφο.

Μια γυναίκα κακοποιείται σωματικά όταν ο σύντροφός της τη σπρώχνει, τη χαστουκίζει, την κλωτσάει, τη χτυπάει με γροθιές ή με αντικείμενα, την τραβά από τα μαλλιά, την τσιμπά, τη δαγκώνει, την ακινητοποιεί ή την τραντάζει. Μπορεί να την απειλεί ή να της επιτίθεται με μαχαίρι, όπλο ή άλλο αιχμηρό αντικείμενο. Να προσπαθεί να τη στραγγαλίσει ή να της κρατά το κεφάλι κάτω από το νερό, να τη δηλητηριάσει. Μπορεί να την κάψει (με τσιγάρο, καυτό νερό, σίδερο). Να την εγκαταλείψει σε ένα απομακρυσμένο ή επικίνδυνο μέρος.

Οι παραπάνω πράξεις αυτής της επικίνδυνης μορφής βίας που προκαλούν σημαντικό φόβο στη σύντροφο δεν είναι τυχαίες ή μεμονωμένες. Η βία εμφανίζεται μέσα σε ένα προβλέψιμο κύκλο που περιλαμβάνει τρία στάδια.

  • 1ο στάδιο: Κλιμάκωση της έντασης

Η γυναίκα συχνά διαισθάνεται ότι κάτι δεν πάει καλά, και προσπαθεί να χρησιμοποιήσει διάφορες μεθόδους (αποστασιοποιείται ή υποχωρεί, είναι φροντιστική) ώστε να ηρεμήσει τον σύντροφό της και να αποφορτίσει την κατάσταση. Αυτές οι συμπεριφορές όχι μόνο δεν έχουν κάποια επίπτωση στην αποκλιμάκωση της έντασης, αλλά διαιωνίζουν τη θυματοποίηση της γυναίκας καθώς και την πεποίθησή της πως είναι ικανή να ελέγξει τη βίαιη συμπεριφορά του συντρόφου της. Το στάδιο αυτό μπορεί να διαρκέσει από ώρες έως βδομάδες.

  • 2ο στάδιο: Κακοποίηση

Το ξαφνικό και έντονο επεισόδιο βίας – με μια ασήμαντη αφορμή συμβαίνει στο δεύτερο στάδιο. Η ένταση απελευθερώνεται με μια βίαιη επίθεση εναντίον της γυναίκας. Είναι και η μικρότερη, σε διάρκεια, περίοδος του κύκλου, που διαρκεί μερικά λεπτά, ώρες, ή το πολύ κάποιες μέρες. Σ’ αυτό το στάδιο, η γυναίκα συνειδητοποιεί ότι δεν μπορεί να ελέγξει το σύντροφό της που την κακοποιεί. Μόνο ο ίδιος θα αποφασίσει πότε θα σταματήσει την επίθεση.

  • 3ο στάδιο: Περίοδος μετάνοιας και έλλειψης έντασης

Σ’ αυτό το στάδιο ο άντρας που χτύπησε τη γυναίκα απολογείται, λέει δικαιολογίες ή εξηγεί τη συμπεριφορά του, βεβαιώνοντας με σιγουριά πως δεν θα τη ξαναχτυπήσει, ενώ υπόσχεται πως θα την αγαπά και θα τη φροντίζει.

Και η βία συνεχίζεται σ’ έναν επαναλαμβανόμενο κύκλο. Μετά το τρίτο στάδιο (μετά από μέρες, βδομάδες, ή μήνες) ακολουθεί μια άλλη περίοδος αυξανόμενης έντασης. Συχνά η ένταση της βίας αυξάνεται καθώς επαναλαμβάνεται κάθε κύκλος.

Η ελπίδα πως μπορεί να αλλάξει…

Οι ‘καλύτερες’ στιγμές της σχέσης εντοπίζονται στο τρίτο στάδιο θυμίζοντας στη γυναίκα την περίοδο της ερωτικής πολιορκίας στην αρχή της σχέσης, όπου δεν συνέβαινε κακοποίηση παρά μόνο ασυνήθιστα τρυφερά αισθήματα αγάπης. Η σχέση φαίνεται να σταθεροποιείται όταν υπάρχει μια ισορροπία ανάμεσα στο τίμημα της κακοποίησης και στα ‘οφέλη’ της σχέσης. Όταν δηλαδή η γυναίκα, βλέποντας τον σύντροφό της ήρεμο, εκδηλωτικό, ελπίζει να βελτιωθεί η σχέση αυτή.

Όμως όσο η βία κλιμακώνεται, η αναλογία αυτή αλλάζει και η σχέση γίνεται πιο ασταθής. Αν η γυναίκα απομακρυνθεί συναισθηματικά ή σωματικά, ο άντρας μπορεί να κλιμακώσει τη γοητευτική του συμπεριφορά ή την βίαιη συμπεριφορά του προκειμένου να σταθεροποιηθεί πάλι η σχέση. Και ο κύκλος συνεχίζεται. Με σοβαρές ψυχικές συνέπειες για τη γυναίκα αλλά και την απειλή της ίδιας της ζωής της.

Δήμητρα Τσώλα

Ψυχολόγος, Ψυχοθεραπεύτρια

Κατηγορία Blog
Πέμπτη, 15 Μαρτίου 2018 13:06

Πότε το Άγχος είναι Παθολογικό;

Το άγχος, η ανησυχία, η πίεση είναι συναισθήματα που βιώνουμε τακτικά πλέον στη ζωή μας, αφού οι ρυθμοί της, οι αυξημένες υποχρεώσεις, η απουσία προσωπικού χρόνου και η οικονομική στενότητα μας έχουν επηρεάσει, άλλους λίγο κι άλλους πολύ.

Αντιλαμβανόμαστε, λοιπόν, ότι το άγχος είναι ένα γνώριμο και οικείο συναίσθημα για όλους. Τόσο οι ενήλικες, όσο και τα παιδιά βιώνουν άγχος, ανησυχία ή φόβο υπό ορισμένες συνθήκες.

Ως άγχος ορίζεται «μία δυσάρεστη αίσθηση ανησυχίας, που συχνά συνοδεύεται από σωματικά συμπτώματα, όπως ο πονοκέφαλος, η εφίδρωση, η ταχυκαρδία, ο πόνος στο στήθος και το άτομο δυσκολεύεται να παραμείνει ήρεμο για μεγάλο χρονικό διάστημα».

Το άγχος, θα λέγαμε πως είναι ένα λειτουργικό συναίσθημα, το οποίο μας βοηθά να αντιμετωπίσουμε διάφορες δυσκολίες που συναντάμε στη ζωή μας. Για παράδειγμα, μας κινητοποιεί σε περιόδους εξετάσεων, στην απειλή ενός κινδύνου, κ.α. Επομένως, μας ενεργοποιεί και μας προετοιμάζει να ανταπεξέλθουμε στις εκάστοτε δύσκολες και νέες συνθήκες.

Ωστόσο, όταν το βίωμά του είναι υπερβολικό σε ένταση, δυσανάλογο σε σχέση με το ερέθισμα που το προκαλεί και με μεγάλη διάρκεια, τότε μετατρέπεται σε παθολογικό.

Σκόπιμο είναι να διακριθεί το φυσιολογικό από το παθολογικό άγχος, καθώς στις μέρες μας ακούμε καθημερινά τους γύρω μας να μιλούν για άγχος και πολύ συχνά να καταφεύγουν στη χρήση ηρεμιστικών κι αγχολυτικών χαπιών.

Το παθολογικό άγχος προκαλεί μεγάλη δυσφορία στο άτομο και παρεμποδίζει τις καθημερινές του δραστηριότητες. Προκαλεί διαταραχές στον ύπνο του, τη συγκέντρωση και τη μνήμη του, το εμποδίζει να ηρεμήσει θέτοντάς το συνεχώς σε επαγρύπνηση. Συχνά, το άτομο αποφεύγει περιστάσεις που του προκαλούν άγχος και με τον τρόπο αυτό αρχίζουν να δημιουργούνται προβλήματα στις επαγγελματικές, κοινωνικές και οικογενειακές του σχέσεις.

Συνεπώς, θα μπορούσαμε να πούμε ότι σε όλες αυτές τις καταστάσεις, το άγχος παρεμποδίζει εν γένει τη λειτουργικότητα του ατόμου και την προσαρμοστικότητά του. Αντί, δηλαδή, να προειδοποιεί το άτομο και να το προετοιμάζει να αντιμετωπίσει μια κατάσταση, αντίθετα το προτρέπει να την αποφύγει.

Το παθολογικό άγχος εκφράζεται μέσα από τις εξής διαταραχές: Γενικευμένη Αγχώδης Διαταραχή, Κοινωνική Φοβία, Διαταραχή Πανικού, Αγοραφοβία, Ειδικές Φοβίες.

Στην περίπτωση, που εμείς ή κάποιος δικός μας άνθρωπος αντιληφθεί ότι το άγχος που βιώνει έχει ξεπεράσει τα χαρακτηριστικά του φυσιολογικού, είναι χρήσιμο να επισκεφθεί κάποιον ειδικό προκειμένου να εξαλείψει τα συμπτώματα αυτά και να μπορέσει να ζήσει φυσιολογικά ανακτώντας τον έλεγχο της ζωής του.

Βίκυ Τσατσανύφου

Ψυχολόγος – Οικογενειακή Θεραπεύτρια

Κατηγορία Blog

Επικοινωνία

Θέτιδος 8

Ιλίσια (Στάση Μετρό: Μέγαρο Μουσικής)

Τ: +30 210 72 22 214
F: +30 210 72 22 282

email: [email protected]